بورس دوشنبه چه می گردد؟ ، امید به بازگشت شاخص ، 3 سناریو از آینده بورس - گل پدیده

به گزارش گل پدیده، همزمان با بعضی برآورد های کارشناسان مبنی بر بازگشت احتمالی شاخص بورس از امروز، سیاستگذار این بازار نیز تداوم سیاست حمایتی خود را با اعلام عرضه اولیه جدیدی در روز چهارشنبه جاری اعلام نموده است.

پس از چند افت پی در پی شاخص بازار سهام بعضی از کارشناسان در روز گذشته اظهار امیدواری کردند که از روز دوشنبه شاخص بازار سهام مجددا مثبت می گردد.

وحید ویسی زاده، کارشناس بازار سرمایه، روز گذشته به افت چند روز اخیر شاخص بورس اشاره نمود و به ایرنا گفت: از ابتدای سال تا به امروز بازار رشد بسیار سریع و پرشتابی را تجربه کرد و به صورت روزانه بین سه تا پنج درصد رشد را با خود به همراه داشت.

وی با بیان اینکه به جز بعضی از سهام که دارای حباب قیمتی هستند کلیت بازار از این قاعده مستثنی است، ادامه داد: در چند وقت اخیر رشد بازار در سهم هایی رخ داد که جزو سهام عظیم و بنیادی بازار تلقی می شدند در حالی که تا چند وقت گذشته رشد اینگونه سهم ها بسیار سخت بود.

این کارشناس بازار سرمایه گفت: شاخص بورس بعد از رشدهای پرشتابی که از ابتدای سال تجربه کرد، اکنون وارد فاز اصلاحی بسیار شدیدی شده و پیش بینی می گردد که بازار از فردا دوباره به جهت صعودی خود بازگردد.

از سوی دیگر، شب گذشته اعلام شد شرکت مجتمع لاستیک سزای یزد، روز چهارشنبه 51 میلیون سهم خود را به صورت عرضه اولیه روانه فرابورس می نماید که سهمیه هر فرد حداکثر 50 سهم است.

اما آینده بورس چه خواهد شد؟

در این مورد دنیای اقتصاد به سه سناریو احتاقتصادی پرداخته و نوشته است: بورس تهران یکشنبه چهارمین افت متوالی خود و دومین افت در هفته جاری را تجربه کرد. این افت چهار روزه موجب شد اصلاح شاخص سهام از قله تاریخی به بیش از 7 درصد برسد.

در شرایط فعلی سه جهت محتمل در برابر بورس تهران واقع شده است. در یک قاب محدودیت های تراکنشی و معاملاتی بر بازارهای رقیب و کاهش فرصت های جایگزین احتمال بازگشت بورس به مدار صعودی را بالا می برد. سناریوی بعدی افزایش جریان نقدینگی به سمت صنایع کوچک تر و تداوم موج کاهشی در عظیمان است. اما سناریوی سوم می تواند تداوم فرایند نزولی بازار و تحقق برآورد ها در خصوص ترکیدن حباب بورس باشد.

بازار سهام معاملات روز یکشنبه را در ادامه فرایند کاهشی خود با افت 2 درصدی شاخص کل پشت سر گذاشت. چهارمین افت متوالی نماگر اصلی بورس تهران برآیند اصلاح میانگین قیمت ها را از قله تاریخی به بیش از 7 درصد رساند. البته بهای بسیاری از سهم ها در این سیر نزولی بین 10 تا 20 درصد کاهش یافت و احساس ترس از تداوم ریزش را در بین اهالی تازه کار بازار تشدید کرد. با وجود این، آرایش سهامداران در جریان دادوستدهای روز گذشته نشان داد که موج اصلاح قیمت در بعضی از سهم ها به عمق و جدیت مورد انتظارشان نیست. در واقع، آب رفتن نسبی جریان عرضه در معاملات دیروز و برچیده شدن تعداد پرشماری از صف های فروش در برابر حضور موثر تقاضا، امیدها را در تالار سهام زنده نگه داشت.

در مجموع با مشاهده تحرکات دیروز به نظر می رسد سه جهت محتمل در برابر بورس تهران واقع شده است. سناریوی اول افزایش جریان نقدینگی به سمت صنایع کوچک تر بازار و ادامه فروش در سهام شرکت های عظیم است. سناریوی دوم اصلاح عمومی قیمت در کل بازار است و در آخرین سناریو باید قابی بدبینانه از تداوم فرایند نزولی در عموم سهم ها بست. نکته مهمی که احتمال وقوع سناریوهای بدبینانه را کاهش می دهد، محدودیت های مختلف بازارساز بر معاملات بازارهای موازی (نظیر ممنوعیت معاملات گواهی سپرده سکه و همچنین اعمال محدودیت های جدید بر تراکنش های اقتصادی) و کوشش برای حفظ جریان نقدینگی در سهام و مدیریت منابع خرد از مجرای بورس است.

سناریوهای سه گانه جهت آینده سهام

در مجموع، تحرکات دیروز نشان داد که فرایند آینده قیمت ها را می توان در قالب سه جریان کلی دسته بندی کرد. در سناریوی نخست باید به مواضع غیرمنطقی سهامدارانی اشاره نمود که اساسا به صف حساسیت نشان می دهند و در لحظه موقعیت سهامداری خود را بی آنکه جهت اطلاعات و عوامل اثرگذار بر بازار و صنعت دستخوش تغییر خاصی شده باشد، تغییر می دهند. این گروه که عمدتا شامل تازه کارهای بازار هم می گردد، به دلیل ارزیابی های شتابزده و سطحی از فرایند قیمت سهم و تکیه بر سواد سماعی و اطلاعات پراکنده در شبکه های اجتماعی سرمایه های خود را در صف به حراج می گذارند یا جادوی رنگ سبز قیمت ها بر تابلوی معاملات می شوند. این موج اصلاحی درسی بود برای کسانی که روی سرخ بازار را ندیده بودند و عنصر ریسک را از بازی های معاملاتی خود بیرون گذاشته بودند. اما این موج اصلاحی نشان داد که خطر همیشه در کمین سرمایه هایی است که بی گدار به آب می زنند و توده وار عمل می نمایند. پس در این سناریو خطری اگر سهام را تهدید بکند بیشتر ناشی از رفتار تازه کارهاست که صف ها را ملاک تصمیم گیری قرار می دهند.

البته باید توجه داشت که هیجان فقط مختص بورس بازان کم تجربه نیست بلکه می تواند جریان عمومی را هم با خود همراه کند و پای بسیاری از فعالان حقوقی و حرفه ای را به میدان بکشد. در مجموع، مهم ترین عامل موثر در این سناریو ترس تازه کارها و صف نشینی های غیرمنطقی از سوی کسانی است که تا هفته پیش برای سهمی با قیمت 2600 تومان صف طولانی ترتیب می دادند و با تغییر جهت بازار همان سهم را طی روز گذشته به نصف قیمت در صف فروش می فروختند؛ در حالی که واقعا تغییر بااهمیتی در درون شرکت رخ نداده بود.

طی روزهای اخیر و در موج اصلاحی بازار نشانه های پررنگی از بهبود تقاضا و کاهش جریان عرضه در صنایع کوچک و متوسط به چشم می خورد. در واقع، فشار سنگین عرضه در سهام عظیم زیرمجموعه فلزات، معدنی ها، پالایشی ها و بانکی ها و عدم شکل گیری تقاضای موثر در مقابل جولان غول های خودرویی، صف های خرید دارویی ها و همچنین مازاد تقاضا در سهام گروه غذایی، احتمال وقوع این سناریو را جدی تر می نماید. این برآورد از آینده بورس با توجه به جبران بخشی از جاماندگی صنایع عظیم از ابتدای سال و رشد سریع تر شاخص کل در رالی دو ماه اخیر تقویت هم می گردد. برآورد در خروج مضاعف دولت از تخصیص دلار 4200 تومانی به شرکت های دارویی و سایر صنایع مشمول این سیاست این سناریو را متحمل تر از قبل هم نموده است.

سناریوی سوم را می توان در اصطلاح حباب بورس خلاصه کرد. این سناریو که از ماه ها قبل از سوی شمار زیادی از تحلیلگران و اقتصاددانان مطرح شده به مانعی روانی در ذهن بورس بازان تبدیل شده و ترس از اصلاح شدید شاخص را به زیر پوست بازار تزریق نموده است. در نتیجه، با هر موج عرضه ای در بازار خیل عظیمی از سهامداران به خیال ترکیدن حباب بورس عزم خروج از بازار را در سر می پرورند. اما به دلایل متعددی همچون سرکوب بازارهای رقیب، کاهش نرخ سود و ارزان شدن اعتبار در 30 تا 40 درصدی و بحران ناشی از کرونا و کاهش شدید بهای نفت، حمایت از بازار سرمایه را برای سیاست گذار به نیازی مبرم بدل ساخته و از این منظر، احتمال وقوع اصلاح بسیار جدی را به عقب رانده است. همچنین رشد فزاینده ضریب نفوذ بورس در بین آحاد مردم و همچنین کوشش دولت برای آزادسازی سهام عدالت به حامیان ساختاری شاخص بورس بدل شده اند.